چاپ کتاب «حکمرانی؛ رهیافتها و فناوری‌ها» در انتشارات دانشگاه تهران - دانشکده حکمرانی governance
حکمرانی امری حرفه‌ای بوده و مسائل حاکمیت و دولت، پیچیده و چندوجهی است و صرفا با رهیافت سیستمی، چندتخصصی و تنظیم‌گری نهفته در مفهوم حکمرانی قابل تحلیل است. حکمرانی متشکل از یک بدنه دانشی نوظهور است که دارای ماهیت بین رشته‌ای، چندرشته‌ای و فرارشته‌ای است. راهکار مواجهه با مسائل کلان ملی و منطقه‌ای به کارگیری منظر حکمرانی است که در آن مساله‌محوری، عملگرایی و چندتخصصی بودن ملاک تصمیم و اقدام است.
با توجه به اینکه گسترۀ شمول حوزۀ مطالعات حکمرانی میان‌رشته‌ای بوده و در این اثر بر توسعۀ جایگاه مطالعات حکمرانی با نگرش میان‌رشته‌ای و رویکرد مبتنی بر حل مسئلۀ عمومی تمرکز شده است، می‌تواند از یک سو، مورد استفادۀ تعداد بسیاری از پژوهشگران علمی و مخاطبان در رشته‌های گوناگون و متفاوت قرار گیرد و از سوی دیگر مجریان و کارگزاران در امر خط‌مشی‌گذاری عمومی، مدیران اداری بخش‌های اجرایی کشور را به تناسب موضوع فعالیت خویش، از رهیافتها و ابزارهای موجود بهره‌مند کند.
ساختار کتاب سه بخش اصلی و هفت فصل دارد که به بررسی موضوع حکمرانی پرداخته است. در بخش اول، سیر تاریخی و مبانی مفهومی نظری و تکوین نظریۀ حکمرانی در دو فصل بررسی می‌شود، در فصل اول ابعاد تاریخی و تکاملی (تبارشناسی) حوزۀ حکمرانی با تأکید بر نهضت‌های مدیریت دولتی بررسی و در پایان فصل جمع‌بندی کلی انواع رویکردها و ابزارهای کاربردی ارائه شده است؛ در فصل دوم بحث مبانی نظری بر بنیان‌های نظری و تعاریف حوزه حکمرانی از منابع معتبر و علمی تصریح شده و به بسط مفاهیمی چون «تنظیم‌گری و نسبت آن با مقولۀ حکمرانی» و «نظریۀ عمومی سیستم‌ها و جایگاه رویکرد سیستمی در موضوع حکمرانی» پرداخته است.
بخش دوم به بررسی رویکردها، ابزارهای فناوری کاربردی و مطالعات موردی حوزۀ حکمرانی در سه فصل و در سطوح سه‌گانۀ خرد، میانی و کلانِ حکمرانی اختصاص دارد. ابتدا در فصل سوم رویکردها، ابزارها و مطالعات موردی در سطح خرد حکمرانی بحث شده است که مهم‌ترین رویکردهای سطح خرد شامل مقوله‌هایی مانند «حکمرانی محلی»، «حکمرانی شرکتی»، «حکمرانی منطقه‌ای» و «حکمرانی تغییر رفتار» می‌شوند؛ در فصل چهارم تلاش شده است که انواع رویکردها و ابزارهای سطح میانی حکمرانی نظیر «حکمرانی شبکه‌ای»، «حکمرانی مشارکتی»، «حکمرانی دیجیتال»، «حکمرانی باز»، «حکمرانی هوشمند»، و «حکمرانی داده» معرفی شوند. در فصل پنجم نیز رویکردها، ابزارها و موردپژوهیها در سطح کلان حکمرانی اعم از «حکمرانی نرم»، «حکمرانی سلسله‌مراتبی»، «حکمرانی خوب»، «حکمرانی سالم» و «فراحکمرانی» مطرح شده‌اند. همچنین در پایان فصل پنجم، موردپژوهیها با استفاده از تجربه‌های بین‌المللی بیان شده‌اند.
در بخش سوم تلاش شده است که الزامات بومی حکمرانی در ایران و روندهای آیندۀ این حوزه با تکیه بر مسائل داخلی در دو فصل مرور شوند. در فصل ششم ملاحظات بومی حکمرانی شامل «ابعاد معرفتی و بنیادین»، «شناسایی چالش‌های موجود و ظرفیت‌های ایجابی در حوزۀ حکمرانی» مرور شده‌اند؛ فصل هفتم نیز به کلان‌روندهای حیاتی و چالش‌های ناگزیر در سیر تسلسلی آیندۀ حکمرانی ایران اختصاص یافته است که دربرگیرندۀ موضوعاتی چون «جهانی شدن»، «توسعۀ خدمات دیجیتال»، «فناوری‌های شهروندی»، «رویکرد محلی و منطقه‌ای»، «توسعۀ اندیشکده‌ها و دانشکده‌های حکمرانی»، «آزمایشگاه‌های خط‌مشی»، «کانون‌های تفکر» و «ضرورت شکل‌گیری جایزۀ ملی حکمرانی» هستند.
پژوهشگران بر این باورند که انجام هر پژوهشی، نقطۀ آغازین توسعۀ بنیادین در حوزۀ مطالعاتی همان موضوع است. بر این اساس، اثر حاضر را مصون از خطاها و نقصان احتمالی نمی‌دانند. از همۀ پژوهشگران، دغدغه‌مندان و فعالان خط‌مشی‌گذاری در عرصۀ حکمرانی کشور تقاضا دارند که با ورود به این عرصه، ضمن بازبینی موضوع و اصلاح نکات احتمالی، بر شتاب بخشیدن به حوزۀ حکمرانی و پیوند حوزه‌های گوناگون نظام اداری و مدیریت دولتی با هدف آموزش عملی همزمان با مطالعات نظری همت گمارند.
این کتاب به کوشش حیدر نجفی رستاقی دانش‌آموخته دانشکده مدیریت دانشگاه تهران و دکتر محمدرضا اسماعیلی گیوی (دانشیار دانشگاه تهران) در 304 صفحه توسط دانشگاه تهران به چاپ رسیده و علاقه مندان جهت دریافت میتوانند به تارنمای انتشارات دانشگاه تهران مراجعه فرمایند.
https://press.ut.ac.ir/book_3694.html